Ropień okołomigdałkowy to dość częste powikłanie zapalenia gardła, które przebiega z dużym stanem zapalnym. Jego przyczyną w zdecydowanej większości są bakterie m.in. Haemophilus influenzae, Streptococcus pyogenes (pciorkowiec grupy A) czy gronkowiec złocisty.
Ropień gardła powoduje wysoką gorączkę, silny ból i problem z połykaniem, czasem również szczękościsk. Ropień w gardle może być niebezpieczny i należy go leczyć. W wyniku infekcji w tkankach otaczających migdałek może zbierać się wydzielina ropna, która z czasem tworzy ropień.
Ropień migdałka – dlaczego powstaje?
Schorzenie to najczęściej powstaje jako efek braku leczenia lub nieprawidłowego leczenia anginy ropnej, wywołanej przez paciorkowce beta hemolizujące grupy A – Streptococcus pyogenes.
Co powoduje ropień? Bakterie tlenowe i beztlenowe:
– Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty)
– Haemophilus influenzae
– Streptococcus pyogenes
– Peptostreptococcus
-Fusobacterium
Czynnikami, które dodatkowo sprzyjają rozwojowi ropnia są:
– palenie tytoniu
– choroby przyzębia
– częsty, nawracający lub przewlekły stan zapalny migdałków (częstość występowania tego schorzenia jest dość duża, a z uwagi na intensywność objawów pacjenci często trafiają na SOR)
Najczęściej ropień okołomigdałkowy występuje u nastolatków i dorosłych pomiędzy 20 a 40 rokiem życia.
Jakie objawy daje ropień w gardle?
Ból gardła pojawia się jako pierwszy – niestety objaw ten towarzyszy również powszechnym infekcjom gardła i migdałków. Dlatego w tym pierwszym etapie powstawania ropnia, trudno go rozpoznać.
Często następuje chwilowa poprawa, natomiast po kilku dniach ropień powiększa się, co powoduje kolejne objawy:
– chory odczuwa najczęściej większe natężenie bólu po tej stronie gardła, gdzie rozwija się ropień
– zaczerwieniona błona śluzowa gardła, obrzęk migdałka
– stłumienie głosu tzw. mowa „kluskowata”
– dysfagia, czyli problem z przełykaniem śliny, płynów i pokarmów, często powodujący odwodnienie
– ślinienie się
– pojawienie się wysokiej gorączki
– bóle głowy
– promieniujący ból ucha po stronie ropnia
– możliwy szczękościsk (trudność z całkowitym otwarciem jamy ustnej)
– obrzęk twarzy lub szyi po stronie ropnia
– powiększenie węzłów chłonnych związane ze stanem zapalnym
– podczas oddechu czuć nieprzyjemny zapach z ust (cuchnący, zjełczały)
– po stronie infekcji powstaje spięcie i kurcz szyi, powodujący, że chory trzyma pochyloną w bok głowę oraz unika gwałtownych ruchów
Diagnoza ropnia okołomigdałkowego
Najczęściej pierwszy kontakt z pacjentem, u którego stwierdza się ropień okołomigdałkowy ma lekarz internista. Pacjent może być skierowany do poradni laryngologicznej.
Diagnoza stawiana jest przez lekarza na podstawie wywiadu (ocena objawów, informacja o przebytej anginie) z pacjentem oraz badania laryngologicznego.
Jeżeli pojawiają się wątpliwości lub lekarz chce potwierdzić rozpoznanie ropnia okołomigdałkowego, może być konieczne pobranie treści ropnej z migdałka – aspiracja z pomocą igły i strzykawki. Czasem może okazać się konieczność wykonania tomografii komputerowej.
Jak leczyć ropień?
Do leczenia ropnia bardzo rzadko wystarczy jedynie zastosowanie antybiotyków, najczęściej podanych dożylne, z uwagi na szybszy efekt terapeutyczny.
Zdecydowanie najczęściej konieczna jest interwencja chirurgiczna z uzupełniającą antybiotykoterapią. Aby oczyścić migdałek z ropnia, wykonuje się nacięcie i drenaż. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym – w przypadku małych dzieci, może być wykonany również w znieczuleniu ogólnym.
Jeżeli ropień jest wynikiem nawracających stanów zapalnych gardła, angin lub przewlekłego zapalenia migdałków należy rozważyć usunięcie migdałków, które mogą być źródłem ponownych infekcji i tworzenia się ropni.
Powikłania
Ropień w gardle rzadko jest przyczyną powikłań, natomiast, gdy już się zdarzy – konsekwencje mogą być poważne. Nieleczony ropień może powodować:
– blokadę dróg oddechowych (trudność w oddychaniu)
– rozprzestrzenianie się groźnej infekcji bakteryjnej (miejscowo powodującej stan zapalny tkanek szyi, żuchwy, klatki piersiowej i wsierdzia, a ogólnoustrojowo nawet sepsy)
– zapalenie płuc, kiedy dojdzie do pęknięcia ropnia i przedostania się jego ropnej treści do dróg oddechowych
Autor: mgr inż. Monika Byrska
Biotechnolog, diagnosta laboratoryjny. Studia ukończyła na Śląskim Uniwersytecie Medycznym oraz Politechnice Śląskiej. Posiada doświadczenie w dziedzinie medycyny laboratoryjnej z zakresu immunologii i autoagresji. Współautor działu Diagnostyka w magazynie farmaceutycznym „LEK W POLSCE”. Autor treści i artykułów eksperckich w PoradnikGemini.pl, Apteline.pl. Prelegent na kursach specjalizacyjnych dla farmaceutów na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi.
Bibliografia: